پایگاه خبری همدان نیوز

تا چندماه پیش ذخیره سد اکباتان به 6 میلیون متر مکعب رسید و مردم با عبور از کنار این سد باری از اندوه را از وضعیت کم‌آبی همدان بر دوش خود احساس می کردند.

به گزارش "همدان نیوز"، ذخیره 6 میلیون مترمکعبی در برابر ظرفیت 34 میلیون متر مکعبی این سد نگرانی های مردم و مسئولان استان را جهت تأمین آب دوچندان کرده بود اما با شروع فصل بهار و آغاز بارش امیدبخش باران و همچنین روانه شدن آب ناشی از ذوب برف کوه ها به سمت سد، ذخیره سد اکباتان به تدریج افزایش یافت.

در کنار سد اکباتان که 50 درصد از آب شرب استان را تأمین می کند دو سد سرابی تویسرکان و سد کلان ملایر نیز روی باران به خود دیدند و افزایش تدریجی میزان ذخیره این دو سد به سرریز کردنشان در هفته های اخیر ختم شد.

در هفته گذشته سد اکباتان نیز سرریز و اشک شوق را بر دیدگان مردم همدان که در پنج سال اخیر سد اکباتان را آرام و کم آب می دیدند، جاری کرد.

حالا سد 34 میلیون مترمکعبی اکباتان، سد 45 میلیون متر مکعبی کلان و سد 9 میلیون متر مکعبی سیراب شده و آب این سدها به سمت دشت‌ها روانه شده است و می توان گفت میزان ذخیره آب در این سه سد به 88 میلیون متر مکعب رسیده که تا اندازه ای می تواند مشکل تأمین آب در سال جاری و البته در کوتاه مدت را برطرف کند، هرچند دو سد سرابی و کلان هنوز به تصفیه خانه مجهز نشده اند و آب این سدها قابلیت مصرف شرب را ندارد.

با وجود بارندگی های اخیر و امید مردم همدان به چشمه های جاری که می تواند تا مدتی نیاز آنها را تأمین کند، هنوز دشت های همدان تشنه اند و بر اساس گفته مسئولان بخش آب، این میزان بارندگی دردی از دردهای دشت های همدان را دوا نکرده است.

منابع زیرزمینی از بارش های اخیر بی نصیب مانده اند و تنها باید به آب های سطحی ناشی از سرریز سدها اکتفا کرد و همین موضوع هشداری است که مردم بر اساس آن باید مصرف آب را همچون سال 94 که با بحران سخت آبی روبه رو بود، مدیریت کنند و به نوعی می توان گفت که نباید به بارش های اخیر غره شد و صرفه جویی را به باد فراموشی سپرد.

در کنار مردم و مشترکین بخش خانگی، بخش کشاورزی نیز که 93 درصد از مصرف آب استان را از آن خود کرده و با وجود خشکسالی در دشت ها و کمبود منابع آب زیرزمینی تفاوتی در میزان مصرف این بخش دیده نشده، نباید این فرصت را به منزله فراهم شدن فضایی برای مصرف بیشتر آب قلمداد کند و با از سر گرفتن کشت محصولات پرآب بر، لرزه بر اندام منابع آب استان بیندازد.

بنابر آنچه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان همدان بر آن اذعان دارد "میزان مصرف آب در بخش کشاورزی با وجود خشکسالی های اخیر چندان تغییری نداشته است."

مرتضی عزالدین در گفتگو با خبرنگار "همدان نیوز"، در رابطه به میزان ذخیره سدهای استان همدان می گوید: سد اکباتان 34/6 میلیون مترمکعب ظرفیت دارد و میزان سرریز این سد هفت متر مکعب در ثانیه است که آب این سد به سمت سد آبشینه می رود و امیدواریم ظرفیت این سد نیز تا هفته های آینده تمکیل شود.

او همچنین از تکمیل ظرفیت سد 45 میلیون متر مکعبی سد کلان ملایر خبر می دهد و میزان سرریز این سد را نیز هفت متر مکعب در ثانیه می داند.

عزالدین در رابطه با سرریز سد سرابی تویسرکان نیز می گوید: این سد 9/2 میلیون مترمکعب ظرفیت دارد که با بارندگی های اخیر این ظرفیت تکمیل شده و دو هزار و 500 لیتر در ثانیه سرریز می کند.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای استان همدان معتقد است که بارندگی های اخیر، زمان برداشت آب از منابع زیر زمینی را به تعویق انداخته و باید تا پایان سال زراعی جاری (پایان شهریورماه) صبر کرد تا دید که میزان تأثیر بارندگی در منابع آب زیرزمینی تا چه اندازه بوده است.

وی در رابطه با ثابت ماندن شاخص مصرف آب در بخش کشاورزی سخن می گوید: خشکسالی های اخیر تأثیری بر تغییر این شاخص و کاهش مصرف آب در این بخش نداشته و سهم بخش کشاورزی از مصرف آب همچون گذشته 93 درصد است اما امید می رود با اجرای آبیاری مدرن در این بخش، میزان مصرف کاهش یابد.

مرتضی عزالدین از انسداد یک هزار و 356 چاه غیرمجاز استان همدان در راستای کاهش مصرف آب خبر می دهد و همدان را یکی از استانهای پیشرو در انسداد چاه های غیرمجاز می داند.

حال با وجود بارندگی‌های امید بخش و همچنین انسداد چاه‌ها، هنوز تب تشنگی در دشت‌های همدان ادامه دارد و مردم به همراه مسئولان بخش کشاورزی و صنعت می توانند نقشی اثرگذار در جلوگیری از ایجاد فروچاله های ناشی از کم آبی و ترک خوردگی لایه های خاک داشته باشند.

همانطور که گفته شد سدها تنها بخشی از نیاز آبی استان را تأمین می کنند و برای مدیریت و کنترل مصرف آب باید از منابع زیرزمینی نیز بهره گرفت.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان ضمن ابرز خرسندی از بارندگی قابل قبول در استان در یک ماه اخیر و همچنین ابراز رضایتمندی از مردم به دلیل همکاری با مجموعه مدیریت آب استان و صرفه جویی در مصرف در سال اخیر، معتقد است: سال 94 بدترین سال استان همدان در بخش آب محسوب می شود چراکه هم منابع آبی محدود و هم اعتبارات بسیار ناچیز بود اما تمام توان خود را به کار گرفتیم که استان با بحران آب روبه رو نشود.

سیدهادی حسینی بیدار در این خصوص به خبرنگار "همدان نیوز"، می گوید: مردم نباید این تصور را داشته باشند که بارندگی های اخیر وضعیت آب در استان را سامان بخشید و دیگر مشکلی در این زمینه وجود ندارد؛ تنها 30 تا 50 درصد مصرف آب مردم استان از سد اکباتان تأمین می شود و بخش دیگری از آن منابع آب زیرزمینی دشتهای استان قابل تأمین است.

او به افت شدید منابع آب زیرزمینی در استان اشاره و تصریح می کند: با وجود شرایط خوب ایجاد شده در بخش آب های سطحی، هنوز منابع آب زیرزمینی با مشکل روبه رو هستند و مناطق غربی استان به مراتب با شرایط سخت تری در این خصوص دست و پنجه نرم می کنند.

حسینی بیدار ضمن ابراز امیدواری از رفع تدریجی مشکلات آب استان همدان از برنامه ریزی برای مدیریت آن و جلوگیری از ایجاد قحطی آب در استان تا پایان امسال خبر می دهد.

او معتقد است که آب سطحی تنها در شهرستان همدان و از محل سد اکباتان مورد استفاده قرار می گیرد و هنوز سد سرابی تویسرکان و سد کلان ملایر از تصفیه خانه برخوردار نیستند و به ناچار در این مناطق و همچنین دیگر بخش های استان از منابع آب زیرزمینی برای تأمین نیاز آب استفاده می شود و آب های سطحی و بارندگی‌ها تأثیر چندانی در منابع زیرزمینی و تأمین آب در این مناطق ندارد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان می گوید: 50 درصد از آب شرب مردم شهر همدان از سد اکباتان تأمین می‌شود و می‌توان گفت که آب های سطحی این شهر تحت کنترل و مدیریت است اما در دیگر شهرها چنین وضعیتی وجود ندارد.

وی به خشکسالی در 14 سال اخیر در استان همدان اشاره می‌کند و اعتقاد دارد که استان برای جبران این سالها به بارندگی های مداوم نیاز دارد تا در سالهای آینده بتواند نیاز منابع آب زیرزمینی را تأمین کند.

در سال 95 امکان بروز کم آبی در استان همدان وجود دارد

حسینی بیدار تأکید می کند: بر اساس آنچه گفته شد امکان این وجود دارد مناطقی از استان که از منابع آب زیرزمینی استفاده می کنند، در سال جاری با مشکل کم آبی مواجه شوند؛ در حال حاضر شهرستان های تویسرکان، اسدآباد، کبودرآهنگ و ملایر با تنش آبی روبه رو هستند که امید می رود که اگر شرایط تأمین اعتبار بهبود یابد و همچون سال گذشته شاهد اختصاص 30 درصدی اعتبارات نباشیم، تنش آبی در این شهرستانها برطرف و از بروز مشکل کم آبی جلوگیری شود.

او ادامه می دهد: شهرستان فامنین در سال گذشته با تنش آبی روبه رو بود که با تخصیص اعتبارات و انجام اقداماتی، این شهرستان از تنش آبی خارج شد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان در ادامه سخنان خود از همراهی مردم در صرفه جویی مصرف آب تقدیر می کند و توصیه او به مردم این است که در سال "اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل" صرفه جویی در مصرف را ادامه دهند.

وی میانگین مصرف آب در استان همدان را سه هزار لیتر در ثانیه عنوان می کند و می گوید: میزان مصرف در شهرستان همدان یک هزار و 500 لیتر در ثانیه است.

حسینی بیدار از اضافه شدن سالیانه 12 هزار انشعاب جدید آب در استان همدان خبر می‌‎دهد و می‌افزاید: میزان تولید آب در سال 86، یک هزار و 950 لیتر در ثانیه بود و پس از گذشت 9 سال با اضافه شدن انشعابات و همچنین ساخت مساکن مهر در استان، میزان تولید آب در ثانیه 300 لیتر کاهش یافته است.

وی هزینه تعیین شدن تولید یک لیتر آب در ثانیه در وزارت نیرو را 300 میلیون تومان عنوان می کند و می گوید: با توجه به کاهش 300 لیتری تولید آب در استان، میزان قابل توجهی در هزینه تولید آب به کشور کمک شد.

حسینی بیدار در ادامه سخنان خود همدان را یکی از استان‌های نیمه خشک کشور می‌داند و در این رابطه اذعان می‌کند: میانگین بارندگی سالیانه در استان 250 میلی متر است و در کمربند نیمه خشک قرار دارد به طوریکه در سال قبل شهر همدان به عنوان یکی از کلانشهرهای مواجه با بحران آب معرفی شد.

او امیدوار است که با تأمین آب بر اساس برنامه های بلندمدت همچون انتقال آب از سد تالوار به همدان بتوان استان را از وضعیت نیمه خشک خارج کرد چراکه اگر بارندگی ها تداوم نداشته باشد استان با مشکل آب روبه رو خواهد بود.

با این تفاسیر واضح و مبرهن است که در صورت تداوم نیافتن بارندگی، جز با صرفه جویی در مصرف آب نمی توان از شتاب خشکسالی‌های پیش رو جلوگیری کرد...

گزارش: فرشته اکبری