پایگاه خبری همدان نیوز

کارشناس مصرف منطقی دارو و پیشگیری از مسمومیت دارویی در معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی همدان گفت: کودکان و سالمندان بیش از سایر اقشار در معرض خطر مسمومیت‌های دارویی هستند.

به گزارش "همدان نیوز"، مجید حنیفه اظهار کرد: داروها یکی از خطرناک‌ترین عوامل مسمومیت‌زا در منازل هستند که عدم توجه به میزان مصرف آن، مصرف داروها در تاریکی، همراه با خواب آلودگی و مصرف خودسرانه آن همگی می‌تواند منجر به مسمومیت‌های دارویی شود.

وی با تأکید بر اینکه باید از مصرف خودسرانه داروها اجتناب کرد، یادآور شد: مقادير بالاي برخي از داروهاي به ظاهر ساده و كم‌خطر مي‌تواند براي افرد و به ویژه در کودکان و افراد مسن كشنده باشد.

حنیفه با اشاره به اینکه می‌توان با رعایت نکات ساده در منزل از مسمومیت‌های دارویی در کودکان پیشگیری کرد، افزود: چنانچه در خانه کودک زیر 5 سال دارید، حتما داروها را در کمدهای بالا، دور از دسترس و مجهز به قفل قرار دهید.

وی ادامه داد: مراقب باشيد تا در هنگام بیماری کودک، دُز تكراري و یا داروی بیشتر از حد تجویز شده به کودک ندهيد به عنوان مثال برای کاهش تب در کودکان، داروی استامینوفن را براساس وزن و سن کودک و با مشورت پزشک و داروساز به کودک بدهید چرا که  مقادیر بیش از حد درمانی استامینوفن می‌تواند مسمومیت ایجاد کند.

حنیفه تأکید کرد: داروهاي مصرفي افراد خانواده را دور از دسترس كودكان نگهداريد و  از قرار دادن دارو در كيف دستي پرهيز كنيد تا مانع خورده شدن دارو توسط كودكان شود.

داروهای خود را در مقابل چشم کودکان نخورید

این کارشناس مصرف منطقی دارو گفت: داروهاي خود را در مقابل چشم كودكان نخوريد چرا كه كودكان از رفتار بزرگسالان تقليد مي‌كنند و ممكن است دور از چشم والدين داروها را به دهان ببرند.

دارو آبنبات نیست

حنیفه عنوان کرد: اگر به كودك خود دارو مي‌دهيد به او تفهيم كنيد كه اين دارو است و از كلماتي مثل آبنبات، شكلات و يا خوراكي استفاده نكنيد همچنین داروهای خوش‌طعم ویژه کودکان را از دسترس آنها دور نگه دارید چرا که ممکن است با استفاده از غفلت شما، کودک اقدام به مصرف دارو کند.

وی اظهار کرد: کودکان کنجکاو بوده و ممکن است زمانی که افراد سالمند فامیل در حال مصرف داروهای خود هستند، اقدام به چشیدن و یا بلعیدن دارو کنند بنابراین برای پیشگیری از مسمومیت دارویی کودک دلبندتان، از والدین خود بخواهید داروهای مصرفی خود را دور از دسترس کودکان نگهداری کنند.

مسمومیت و مرگ کودکان با متادون

این کارشناس پیشگیری از مسمومیت‌های دارویی عنوان کرد: چنانچه فردی در خانواده در حال درمان و ترک اعتیاد  است، از دسترس قرار دادن داروهای درمان‌کننده اعتیاد مانند قرص یا شربت متادون جدا خودداری کنید چرا که مرگ بسیاری از کودکان و حتی بزرگسالان به علت نگهداری شربت متادون در یخچال به ویژه به علت تعویض بطری دارو با بطری داروهای دیگر و یا نوشیدنی‌ها خوراکی و مصرف اتفاقی آنها صورت گرفته است.

وی افزود: شربت متادون به تنهایی طی چهار سال اخیر منجر به 11 هزار مورد مسمومیت در کشور شده که از این میان بیش از 200 مورد مرگ تنها ناشی از متادون بوده که 11 درصد آن در کودکان بروز کرده است.

حنیفه اضافه کرد: بدیهی است که مرگ این کودکان در اثر داروی متادون تنها به علت سهل‌انگاری والدین و بستگان کودک، عدم استفاده از ظروف مقاوم و جابجایی دارو و نگهداری آن در بطری‌های دیگر داروها و یا نوشیدنی‌ها رخ داده که به راحتی توسط خانواده‌ها قابل پیشگیری است.

سالمندان در معرض خطر مسمومیت‌های دارویی 

این کارشناس تجویز و مصرف منطقی دارو با بیان اینکه سالمندان در معرض خطر مسمومیت‌های دارویی هستند، اعلام کرد: بهتر است داروهای بیماران افسرده و یا بیمارانی که تعادل رفتاری ندارند و یا افرادی که سابقه اقدام به خودکشی دارند را دور از دسترس‌شان قرار دهید و مراقبت دقیقی در زمینه میزان داروی مصرفی آنها به عمل آورید.

وی افزود: در سالمندان مسمومیت دارویی بسیار شایع و البته خطرناک است و تشابه ظاهری شکل داروها، ابتلا به فراموشی، عدم اطلاع از نام داروها، بی‌سوادی یا کم‌سوادی و یا خوانا نبودن مقادیر مصرفی دارو مندرج روی جعبه دارویی ممکن است منجر شود تا سالمندان داروی خود را به اشتباه یا به طور تکراری مصرف کنند بنابراین برای جلوگیری از مسمومیت دارویی در سالمندان باید بر مصرف داروی افراد مسن خانواده نظارت داشته باشید.

توصیه‌های کارشناسی

این کارشناس مصرف منطقی دارو اظهار کرد: بهترین روش برای پیشگیری از خوردن دُز تکراری دارو، یادداشت کردن  دفعات مصرف دارو و یا قرار دادن قرص‌ها در داخل جعبه‌های ویژه تقسیم‌بندی شده موجود در داروخانه‌ها(برحسب صبح، ظهر و شب و یا روزهای هفته) است.

وی با بیان اینکه داروها را در بسته‌‎بندی اولیه آنها نگهداری کنید تا در صورت مصرف اشتباهی، قادر باشید اطلاعات لازم را در اختیار پزشکان قرار دهید، افزود: ایجاد استفراغ در مسمومیت‌ها تنها باید به توصیه پزشک باشد چرا که این عمل در برخی از مسمومیت های دارویی سبب وخامت اوضاع بیمار خواهد شد.

حنیفه تأکید کرد: مصرف مقادیر بالای بسیاری از داروها در اقدام به خودکشی، ممکن است در ابتدا علامت و نشانه خاصی نداشته باشد اما وضعیت فرد مسموم به طور ناگهانی وخیم شده و یا در آینده منجر به صدمات دائمی کبد و کلیه در فرد مسموم می‌شود؛ به عنوان مثال مصرف خودسرانه داروی استامینوفن برای درمان درد و تب بیش از مقادیر درمانی، منجر به صدمات کبدی خواهد شد بنابراین ارجاع فرد مسموم به بیمارستان بسیار حیاتی است.

اقدامات اولیه در برخورد با مسمومیت‌های دارویی

وی در ادامه عنوان کرد: در برخورد با فرد مسموم غیرهوشیاری که در کنارش بسته‌های داروی خورده شده، وجود دارد، ضمن حفظ خونسردی خود و عدم القای استفراغ در این فرد، بسته‌های دارویی را همراه بیمار به بیمارستان ببرید.

وی توصیه کرد: در مسمومیت‌های تعمدی با دارو، بهتر است در صورت هوشیاری فرد مسموم، نام دارو یا داروهای مصرفی و تعداد هر یک از آنها را از وی بپرسید و به کادر درمانی اطلاع دهید.

وی یادآور شد: در اغلب مسمومیت‌های اتفاقی و یا تعمدی با داروها، برای اطلاع از نحوه انجام اقدامات اولیه، هرچه سریع‌تر با شماره تلفن مرکز اطلاع‌رسانی داروها و سموم 1490 و یا اورژانس 115 تماس بگیرید.

منبع: ایسنا